door Op 22 september 2025 geeft PostNL New Dutch Design – dansen uit, het 4e postzegelvel in deze nieuwe serie. De serie New Dutch Design laat werk zien van de toekomstige generatie Nederlandse grafische ontwerpers. Het ontwerp van de postzegels is tijdens het studiejaar 2023-2024 gemaakt door 2e-jaarsstudenten Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle, in samenwerking met Nicole Uniquole. Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De nieuwe serie New Dutch Design, opvolger van de serie Typisch Nederland, is gewijd aan het thema ‘vieren’, uitgebeeld in kleur en vorm. Na een brainstorm over het thema ‘vieren’ bedachten de studenten om dit onderwerp vorm te geven door aan verschillende rituelen aandacht te schenken. Bij de uitgifte van 22 september, een vel met 6 bijzondere postzegels in 2 verschillende ontwerpen, staat het ritueel van dansen centraal. Eerder dit jaar verschenen al de eerste 3 vellen uit de serie New Dutch Design over koffie- en theerituelen (17 februari), begroetingsrituelen (22 april) en het ritueel van muziek maken (21 augustus). Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De prijs voor een vel met 6 postzegels is € 7,26.
ONDERWERP
Volgens verschillende onderzoeken danst rond de 9% van alle volwassenen in hun vrije tijd regelmatig in een dansschool of sportclub. Dat aandeel zou zelfs 50% bedragen als alle dansende Nederlanders op feestjes en in uitgaansgelegenheden worden meegeteld. Hoe jonger we zijn, hoe meer er wordt gedanst. Zo danst 22% van alle 6- tot 11-jarigen regelmatig. Bij de amateurdansers zijn vrouwen in de meerderheid, slechts een kwart van de dansers is man. Was vroeger stijldansen de overheersende dansvorm op de dansschool, tegenwoordig wordt les gegeven in allerlei soorten dansen – van acrobatische rock-‘n-roll, klassiek ballet, breakdance, dancehall, fandango, flamenco en jazzballet tot linedance, quadrille, riverdance, salsa, tapdansen en tango. Er zijn in Nederland rond de 400 dansscholen en de laatste tijd is er een opvallende groei te constateren. Zo nam tussen 2019 en 2023 het aantal dansscholen en dansdocenten met gemiddeld 35 procent toe. De grootste landelijke bond op dansgebied is de Nederlandse Algemene Danssport Bond (NADB). Deze bond is bij NOC*NSF aangesloten. Belangrijke andere organisaties zijn de Nederlandse Danssport Organisatie (NDO), de Stichting Oost Nederlandse Dansleraren (SOND) en de branchevereniging Dansondernemers Nederland.
Bron: dansdocent.nu, nederlanddanst.nl, Raad voor Cultuur, Trouw
ONTWERP
Het postzegelvel New Dutch Design – dansen telt 6 bijzondere postzegels in liggend formaat in 2 verschillende ontwerpen. Op de postzegels staan illustraties van mensen die samen dansen. De lichamen zijn opgebouwd uit vloeiende, effen kleurvlakken voor de armen, benen en de romp van elke danser. Het hoofd is een los effen rondje. In elk van de 2 postzegelontwerpen zijn 5 dansparen te zien, waarbij 3 dansparen elkaar vasthouden en de andere 2 los van elkaar dansen. De dansparen zijn in een rechthoekig vlak samengebracht, terwijl het grootste danspaar op de postzegels uit het vlak weg danst op de enige plek waar de typografie daarvoor de ruimte biedt. Voor de dansers en de achtergrond zijn kleuren gebruikt uit het palet voor de hele serie New Dutch Design. De landaanduiding Nederland en het jaartal 2025 staan wisselend links en rechts op de postzegels. De waardeaanduiding 1 staat rechts- of linksonder, de sorteerhaak rechts- of linksboven. Op de velrand staan, naast de titel van de uitgifte, 3 andere dansers die, in tegenstelling tot op de postzegels, nu tegen en achter elkaar dansen. De illustratie van deze 3 dansers loopt door tot op de perforatie van de postzegel rechtsboven op het vel.
TYPOGRAFIE
Voor de typografie van de teksten is gebruikgemaakt van 2 lettertypen. Het 1e is het lettertype Vier dat door Maureen Ketting in 2024 speciaal voor de serie New Dutch Design is ontworpen in samenwerking met haar medestudenten Graphic Design aan ArtEZ, University of the Arts, Zwolle. Het 2e lettertype is de LTR Limited Grotesque uit 2024 van letterontwerper Erik van Blokland voor LettError in Den Haag.
ONTWERP – SERIE
Curator Nicole Uniquole is onder meer bekend van de grote kunst- en design-tentoonstellingen die zij organiseert op historische locaties. Namens PostNL begeleidde zij de docenten en studenten van ArtEZ in het ontwerpproces van de postzegelvellen voor de serie New Dutch Design. “We zijn het project begonnen met een inspiratiebezoek van alle studenten aan het Nationaal Archief, waar van vrijwel alle Nederlandse postzegels het ontwerpproces is gedocumenteerd. Zelfs zijn we naar de kelders afgedaald, waar originele werktekeningen van grote namen als Piet Mondriaan, Hendrik Werkman en Anton Beeke tevoorschijn waren gehaald. Je zag hoe verrassend het voor de studenten was toen ze beseften dat ook hun werk daar op een dag komt te liggen. In onze aanpak van deze serie staat voorop dat de postzegelvellen bij elkaar moeten passen, maar dat de studenten alle vrijheid krijgen om hun creativiteit te ontplooien. Dat is een gezond spanningsveld. De bedoeling is om met een duidelijke en heldere vormentaal te werken, zodat de boodschap meteen duidelijk is. Zoals Anton Beeke ooit over een affiche zei: het ontwerp moet, pats, een klap in je gezicht geven. Dan heb je de volle aandacht. Met als resultaat dat de rituelenpostzegels een positieve en optimistische uitstraling hebben gekregen, met heldere vormen, aardse kleuren en typografisch een verbindend lettertype. Het positieve karakter past goed bij het versturen van post. Dat gaat in essentie ook om aan elkaar denken en voor elkaar zorgen.”
Het ontwerp van de postzegelserie New Dutch Design is het resultaat van een onderwijsproject binnen de opleiding Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle. PostNL werkte al eerder met Nicole Uniquole en ArtEZ samen aan 2 postzegelontwerpen: de uitgifte Het compliment (2023) en de uitgifte 250 jaar koning Willem I (2022). Anje Jager, docent Graphic Design bij ArtEZ, was nauw betrokken bij de totstandkoming van de serie New Dutch Design. “Aan het ontwerp van de postzegels is door 20 studenten uit het 2e jaar gewerkt, in groepjes van wisselende samenstelling. Dat husselen werkte goed, want zo kwam er steeds nieuwe energie in de teams. De studenten hebben zelf na een brainstorm het thema ‘vieren’ gekoppeld aan rituelen als gemeenschappelijke noemer. Ik was blij verrast door het niveau en door de onbevangenheid waarmee zij alle ideeën hebben ontwikkeld en uitgewerkt. Vanuit de school bekeken was het belangrijk om iedereen betrokken te houden en iedereen zijn eigen rol te laten vervullen. De studenten kregen daarbij alle vrijheid om te spelen en te ontdekken. Eigenlijk hebben zij opgetreden als een groot ontwerpbureau waarbinnen alle disciplines intensief samenwerken om het beste resultaat te bereiken.”
ONTWERP – DANSEN
Het ontwerp van het postzegelvel New Dutch Design – dansen is gemaakt door de studenten Amie Schipper, Anna Lettinga, Daphne de Vries en Sam Gritter. Voor het grid (typografie e.d.) waren hun medestudenten Chantal Idzerda, Jolijn Bos en Maureen Ketting verantwoordelijk. Net als alle andere postzegelontwerpen voor de serie New Dutch Design is het ontwerp van de danspostzegels het resultaat van een onderwijsproject van ArtEZ, in samenwerking met curator Nicole Uniquole. De betrokken studenten maakten het ontwerp tijdens het studiejaar 2023-2024, in het 2e jaar van hun opleiding Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle. Alle 2e-jaarsstudenten waren bij dit ontwerp voor de postzegelserie betrokken. Binnen ArtEZ zijn de studenten begeleid door Marijke Meester en Anje Jager, respectievelijk hoofd en docent Graphic Design.
Vrijer ontwerpen
Amie Schipper maakte namens haar team het definitieve ontwerp van New Dutch Design – dansen af. Het dansthema kwam naar boven toen zij en haar medestudenten allerlei ideeën hadden verkend en geschetst rondom de eerdere onderwerpen ‘seizoenen’ en ‘levensfasen’. “Dat kwam niet echt goed uit de verf, het werd te complex”, vertelt ze. “In overleg met elkaar en met de docenten kozen we vervolgens voor ‘dansen’ als thema omdat we hiermee veel vrijer konden ontwerpen.” PostNL koos 2 ontwerpen met het dansmotief om verder te ontwikkelen: de postzegels over muziek maken (uitgifte 21 augustus 2025) en de postzegels over dansen (uitgifte 22 september 2025).
Spannende fase
In de eerste schetsen van Amie Schipper zijn al duidelijk de contouren te herkennen van de dansers zoals ze uiteindelijk op de postzegels terechtkwamen. “Voor ieder van ons was het een spannende fase, waarin steeds nieuwe ideeën naar boven kwamen. In het begin lieten we ons niet beperken door het rechthoekige kader van de postzegel, maar alleen door de creatieve mogelijkheden. Later zijn we natuurlijk wel binnen het kader gaan ontwerpen. Ik heb een abstractere stijl gebruikt dan waarin ik doorgaans werk. Dat semester wilde ik eens iets anders proberen. Dit ontwerpproject heeft mij daarbij echt geholpen. Het is een simpele stijl, met afwisselend
hoofd en een los lijf. Ik heb geprobeerd het menselijk lijf tot zijn essentie terug te brengen, tot bijna een silhouetvorm. Al die vormen zijn op de postzegels zodanig gerangschikt dat ze op een natuurlijke manier op elkaar aansluiten, met even veel tussenruimte voor een rustig beeld.”
Bewegen zonder nadenken
Bij de uitwerking van het definitieve ontwerp bracht Amie Schipper haar illustraties onder in de rechthoekige vorm van de postzegels. “Daar zijn de vormen ook op aangepast”, vertelt zij. “Eerst heb ik de losse dansers gemaakt, later degenen die aan elkaar vastzitten. Alles is met de hand getekend, later zijn de tekeningen ingescand en vervolgens digitaal bewerkt. In totaal heb ik 15 dansparen gemaakt, waarvan er uiteindelijk 10 op de postzegels zijn terechtgekomen. Ze dansen allemaal met vloeiende bewegingen. De achterliggende gedachte is dat ze met elkaar verbonden zijn doordat ze onzichtbaar elkaars hand vasthouden. Zodat de ene beweging de andere beweging creëert. Zie het maar als een strakke en vloeiende lijnen. Ik ben sterk typografisch ingesteld. Dat zie je ook op de postzegels terug, met een illustratie die eigenlijk een optelsom is van typografische elementen.”
Dansend en vloeiend
Voor haar schetsen haalde Amie Schipper veel inspiratiemateriaal van Pinterest. Daar maakte zij een moodboard van, met vaak abstracte vormen met veel kleuren. “Wat ze allemaal gemeen hadden, waren dansende en vloeiende bewegingen. Ook het bezoek met alle medestudenten aan het Nationaal Archief was inspirerend. Daar mochten we allerlei originele ontwerpen van postzegels uit het verleden inzien. Vooral de Zomerpostzegels van Dirk van Gelder uit 1953 maakten op mij indruk, met heldere tekeningen van bloemen in prachtige kleuren.”
Echte poppetjes
Elke losse illustratie op de postzegels is op hetzelfde dansidee gebaseerd, maar dan wel elke keer uitgewerkt in een andere vorm. Amie Schipper: “Het was mijn doel om allerlei verschillende bewegingen te verbeelden. De dansers zijn echte poppetjes, met een los dansvloer vol mensen die zonder nadenken bewegen. Heel vrij, in de zin van: ik uit mij zoals ik wil, dansen zonder dat het je boeit wat andere mensen van je vinden. Geen enkel poppetje danst alleen, want ook dat gebeurt niet op een volle dansvloer.”
Kan het anders of beter
De ontwerpschetsen voor de danspostzegels werden al in een vroeg stadium goedgekeurd. Amie Schipper: “Dat betekende dat ik conceptueel nog maar weinig hoefde te doen. In de uitwerking heb ik de illustratie aangepast aan het raster dat weer door andere studenten was gemaakt, zodat we allemaal hetzelfde basisstramien en dezelfde typografie zouden gebruiken. Dat kostte wel wat moeite en daar heb ik misschien wel het meeste van geleerd. Je wordt dan gedwongen bij jezelf te denken: ik denk dat ik iets goeds heb, maar kan het ook anders of beter? In die fase ontstond ook een gezamenlijke discussie met alle studenten over wat wel en wat niet werkt in een ontwerp. Op die manier zochten we samen intensief naar de oplossingen die voor de hele postzegelserie het beste zouden werken.”
Kleuren
Met de volgorde van de dansparen op de postzegels wilde Amie Schipper de juiste tegenstellingen in vorm en kleur tot stand brengen. Vooral wat de kleuren betreft is er heel wat gewijzigd voordat ze definitief waren. “De poppetjes hebben alle kleuren gehad die je maar kunt verzinnen. Ook toen we eenmaal gingen werken met een vast kleurenpalet voor alle uitgiften in deze serie. In mijn allereerste versie had ik een paarse achtergrond en 2 andere heldere kleuren. Door het schuiven met de kleuren voor alle 4 de uitgiften verdween ‘mijn’ paars, maar het kwam gelukkig aan het eind weer terug. Het is een lastige kleur om andere kleuren mee te combineren, maar wel heel sprekend. Sommige kleuren werken er niet goed mee – groen bijvoorbeeld. Geel juist weer heel goed, vandaar dat die kleur het meest aanwezig is.”
ONTWERP – GRID
Bij een postzegelserie hebben de verschillende uitgiften doorgaans dezelfde kenmerken, bijvoorbeeld als het om de typografie of het basisstramien gaat. Bij het ontwerpproject voor de postzegels New Dutch Design was een apart team studenten verantwoordelijk voor dit ‘grid’, zo legt Maureen Ketting uit, die samen met Jolijn Bos en Chantal Idzerda in het grid-team zat. “Onze taak was de eenvormigheid tussen de verschillende postzegels te bewaken, bijvoorbeeld voor de positie van de beeldelementen op de postzegels en de velrand. Aan de hand van boeken uit de mediatheek hebben we eerst allerlei voorbeelden bestudeerd en we zijn daarna gaan schetsen. Ieder voor zich, terwijl de andere teams bezig waren hun postzegels te ontwerpen.”
Eigen lettertype
Om een eigen karakter aan de serie te geven, maakten de leden van het grid-team een eigen lettertype. “Ook dat deden we ieder voor zich”, aldus Jolijn Bos. “In overleg met de klas – en met goedkeuring van de docenten en PostNL – is de letter van Maureen gekozen. Haar letter past echt het beste bij de opdracht. Zij had een grid van 4 x 4 gemaakt om het thema ‘vieren’ ook letterlijk in de afmetingen te vertalen. Het zijn vloeiende letters die naar elkaar toekomen, net zoals mensen naar elkaar toekomen als ze iets te vieren hebben. De letter heeft daarom de naam Vier gekregen. De 2e letter, de LTR Limited Grotesque van de Nederlandse letterontwerper Erik van Blokland, is wat speelser als tegenwicht voor de blokkige vormen van Maureens letter.”
Randvoorwaarden velrand
Op de postzegels staan Nederland en 2025 verticaal vermeld, afwisselend links en rechts. Maureen Ketting: “Daardoor kregen de teams zo veel mogelijk ruimte voor hun designs, zonder dat hun illustratie en de typografie met elkaar zouden botsen. Tussentijds stuurden wij onze voorstellen steeds rond voor feedback om te horen of onze aanpak paste bij de ontwerpideeën van de andere teams. Waar nodig pasten of zij hun ideeën aan of wij de onze. We hebben ons ook beziggehouden met de randvoorwaarden voor de velrand, zoals de plek van de titel, het logo en de verplichte mededelingen. De verdere invulling van de velrand namen de teams zelf voor hun rekening. Aan het eind hebben we nog gekeken of een patroon in de achtergrond van de velrand zou werken, maar dat werd te druk.”
Kleine verhaaltjes
De 4 uitgiften van New Dutch Design dit jaar hebben elk hun eigen uitstraling gekregen, maar horen duidelijk bij elkaar, dankzij het werk van het grid-team en door het gemeenschappelijke kleurenpalet. “In de ontwerpen zelf zitten ook overeenkomsten”, zegt Jolijn Bos. “Op elk postzegelvel keert bijvoorbeeld wel een cirkel terug als het hoofd van een personage. Je kunt de illustraties zien als kleine verhaaltjes die in elkaars verlengde liggen. Bijvoorbeeld over een student aan ArtEZ die ’s ochtends opstaat, koffie of thee drinkt, de straat opgaat, bekenden en vrienden groet, ’s middags met anderen muziek maakt en ‘s avonds gaat dansen.”
Over de studenten
Amie Schipper (Amsterdam, 1998), Anna Lettinga (Zwolle, 2005), Chantal Idzerda (Putten, 2003), Daphne de Vries (Amersfoort, 2002), Jolijn Bos (Oss, 2002), Maureen Ketting (Almere, 2002) en Sam Gritter (Ommen, 2004) werkten aan de postzegelontwerpen voor New Dutch Design tijdens het studiejaar 2023-2024, in het 2e jaar van hun opleiding Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle.
Over Anje Jager
Anje Jager (Amersfoort, 1977) volgde een lerarenopleiding aan Windesheim in Zwolle en studeerde vervolgens communicatie en grafisch ontwerpen aan Academie Minerva in Groningen. Na haar afstuderen werkte zij bij verschillende ontwerpbureaus in Duitsland. Sinds 2007 is zij actief als zelfstandig illustrator, grafisch ontwerper en art director, met opdrachtgevers als Monocle Magazine, Marc ‘O Polo, Die Zeit, Süddeutsche Zeitung, NRC, Harper’s Bazaar, Dutch National Ballet en Mr. Porter. Anje Jager geeft onder meer les aan de Merz Akademie in Stuttgart, de Universität der Künste Berlin en Edinburgh College of Art. Sinds begin 2023 is zij als Graphic Arts Teacher verbonden aan de ArtEZ University of the Arts in Zwolle.
Over Marijke Meester
Marijke Meester (Purmerend, 1964) is sinds 2017 hoofd Graphic Design bij ArtEZ, University of the Arts in Zwolle. In 1992 richtte zij Meester Ontwerpers op, een ontwerpbureau in Amsterdam met veel ervaring in strategie, communicatie en complexe uitdagingen. De vaste kern bestaat uit Marijke Meester en Soejon Pet, aangevuld met een flexibel netwerk professionele specialisten op het gebied van communicatie en ontwerp. Meester volgde de lerarenopleiding HBO in Amsterdam (tekenen en handvaardigheid) en een opleiding grafisch ontwerpen aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) waar zij cum laude afstudeerde.
Over Nicole Uniquole
Nicole Uniquole (Amersfoort, 1968) ontwikkelt spraakmakende tentoonstellingen op historische locaties, waarin zij hedendaags design combineert met 17e-eeuwse kunst. Uniquole is onder meer bekend van de tentoonstellingen Design & Dynastie, 250 Jahre Hofleben Oranien Nassau in Fulda (2022), Royal Showpieces in Paleis Het Loo (2014/2015) en Dutch Design – Huis van Oranje in Paleis Oranienbaum (2012). Zij is daarnaast initiator en oprichter van Masterly – The Dutch Pavilion dat elk jaar te zien is tijdens de designbeurs Salone del Mobile in Milaan. In 2021 won Nicole Uniquole de publieksprijs van Harper’s Bazaar als Woman of the Year voor haar onvermoeibare inzet voor de hedendaagse kunstsector. Tegenwoordig is zij als creative director verbonden aan Paleis Soestdijk. Die verbintenis leidde al tot de tentoonstellingen Vrouwen van Soestdijk (2023) en Schitteren op Soestdijk (november 2024-februari 2025).
VERKOOP/GELDIGHEID
De postzegels New Dutch Design – dansen zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij het postkantoor in de Bruna-winkels en via www.postnl.nl/bijzondere-postzegels. De postzegels zijn ook telefonisch te bestellen bij de klantenservice van Collect Club op telefoonnummer 088 – 868 99 00. De geldigheidstermijn is onbepaald.
WAARDE
Op deze postzegels staat waardeaanduiding 1, bedoeld voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De prijs per vel van 6 postzegels is € 7,26.
TECHNISCHE GEGEVENS
Postzegelformaat 40 x 30 mm
Velformaat 122 x 170 mm
Papier normaal met fosforopdruk
Gomming gegomd
Druktechniek offset
Drukkleuren cyaan, magenta, geel en zwart
Oplage 75.000 vellen
Verschijningsvorm vel van 6 postzegels in 2 verschillende ontwerpen
Waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland
Ontwerp Nicole Uniquole in samenwerking met Amie Schipper, Anna Lettinga, Chantal Idzerda, Daphne de Vries, Jolijn Bos, Maureen Ketting en Sam Gritter (studenten Graphic Design aan ArtEZ, University of the Arts, Zwolle)
Drukkerij Cartor Security Printers, Meaucé La Loupe, Frankrijk
Artikelnummer 450961
SAMENVATTING
Uitgifte: New Dutch Design – dansen
Uitgiftedatum: 22 september 2025
Verschijningsvorm: vel met 6 bijzondere postzegels in 2 verschillende ontwerpen, met waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland
Artikelnummer: 450961
Ontwerp: Nicole Uniquole in samenwerking met Amie Schipper, Anna Lettinga, Chantal Idzerda, Daphne de Vries, Jolijn Bos, Maureen Ketting en Sam Gritter (studenten Graphic Design aan ArtEZ, University of the Arts, Zwolle)
COPYRIGHT © 2025 Koninklijke PostNL BV
