door Op 11 augustus 2025 geeft PostNL New Dutch Design – muziek maken uit, het 3e postzegelvel in deze nieuwe serie. De serie New Dutch Design laat werk zien van de toekomstige generatie Nederlandse grafische ontwerpers. Het ontwerp van de postzegels is tijdens het studiejaar 2023-2024 gemaakt door 2e-jaarsstudenten Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle, in samenwerking met Nicole Uniquole. Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De nieuwe serie New Dutch Design, opvolger van de serie Typisch Nederland, is gewijd aan het thema ‘vieren’, uitgebeeld in kleur en vorm. Na een brainstorm over het thema ‘vieren’ bedachten de studenten om dit onderwerp vorm te geven door aan verschillende rituelen aandacht te schenken. Bij de uitgifte van 11 augustus, een vel met 6 bijzondere postzegels in 2 verschillende ontwerpen, staat het ritueel van muziek maken centraal. Eerder dit jaar verschenen al de eerste 2 vellen uit de serie New Dutch Design over koffie- en theerituelen (17 februari) en begroetingsrituelen (22 april). In het najaar volgt de laatste uitgifte van 2025 over dansen als ritueel (22 september). Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De prijs voor een vel met 6 postzegels is € 7,26.
ONDERWERP
Volgens een onderzoek uit 2017 besteedt 10 % van de Nederlandse bevolking regelmatig tijd aan het bespelen van een muziekinstrument. Muzikale activiteiten, inclusief zingen, worden het vaakst door 6- tot 19-jarigen beoefend, zo blijkt uit de Monitor Amateurkunst 2017. Mensen met een migratieachtergrond zijn iets vaker muzikaal actief dan mensen met een Nederlandse achtergrond. De meeste muzikale beoefenaars besteden per week 1 à 2 uur (33 % van de beoefenaars) tot 3 à 4 uur (28 % van de beoefenaars) aan muziek. Vaak doen zij dat ook in groepsverband. Zo maakt 77 % van de beoefenaars ten minste af en toe samen met anderen muziek en is 51 % ook lid van een vereniging en/of informele groep. Naast beroepsorkesten telt Nederland ongeveer 5500 muziekverenigingen, waaronder harmonieorkesten, fanfares, brassbands, bigbands en andere vormen van instrumentale amateurmuziekgroepen. Van oudsher zijn Noord-Brabant, Limburg en Gelderland de provincies waar de meeste muziekverenigingen voorkomen. De verenigingen vallen vaak onder landelijke organisaties, met als voornaamste de Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie (KNMO), de landelijke belangenorganisatie voor de instrumentale amateurmuziek. Naast repetities organiseren veel muziekverenigingen concerten, evenementen en competities. Tot de bekende landelijke competities behoren de Nederlandse Kampioenschappen Blaasmuziek, de Nederlandse Brassband Kampioenschappen en de Open Nederlandse Harmonie Kampioenschappen.
Bron: Boekmanstichting, KNMO, LKCA
ONTWERP
Het postzegelvel New Dutch Design – muziek maken telt 6 bijzondere postzegels in liggend formaat in 2 verschillende ontwerpen. Op de postzegels staan illustraties van mensen die muziek maken met verschillende muziekinstrumenten. Op de 3 postzegels links op het postzegelvel zijn muzikanten met een contrabas en een tamboerijn afgebeeld, op de 3 postzegels rechts staan een gitaarspeler, een saxofonist en een trommelaar, gadegeslagen door een zwarte kat. Alle figuren maken muziek terwijl ze bewegen, wat wordt aangeduid met afbeeldingen van goudgele sterren die ook het volume van de voortgebrachte muziek symboliseren. Voor de figuren, hun kledingstukken en de achtergrond zijn kleuren gebruikt uit het palet voor de hele serie New Dutch Design. De landaanduiding Nederland en het jaartal 2025 staan wisselend links en rechts op de postzegels. De waardeaanduiding 1 staat rechts- of linksonder, de sorteerhaak rechts- of linksboven. Op de velrand keren, naast de titel van de uitgifte, 2 illustraties terug die ook op de postzegels staan: de kat en het kind met de trommel. Naast het kind staat een nieuwe illustratie van iemand die op een posthoorn blaast. De illustraties op de postzegels lopen aan de onder- en bovenkant door op de velrand.
TYPOGRAFIE
Voor de typografie van de teksten is gebruikgemaakt van 2 lettertypen. Het 1e is het lettertype Vier dat door Maureen Ketting in 2024 speciaal voor de serie New Dutch Design is ontworpen in samenwerking met haar medestudenten Graphic Design aan ArtEZ, University of the Arts, Zwolle. Het 2e lettertype is de LTR Limited Grotesque uit 2024 van letterontwerper Erik van Blokland voor LettError in Den Haag.
ONTWERP – SERIE
Curator Nicole Uniquole is onder meer bekend van de grote kunst- en design-tentoonstellingen die zij organiseert op historische locaties. Namens PostNL begeleidde zij de docenten en studenten van ArtEZ in het ontwerpproces van de postzegelvellen voor de serie New Dutch Design. “We zijn het project begonnen met een inspiratiebezoek van alle studenten aan het Nationaal Archief, waar van vrijwel alle Nederlandse postzegels het ontwerpproces is gedocumenteerd. Zelfs zijn we naar de kelders afgedaald, waar originele werktekeningen van grote namen als Piet Mondriaan, Hendrik Werkman en Anton Beeke tevoorschijn waren gehaald. Je zag hoe verrassend het voor de studenten was toen ze beseften dat ook hun werk daar op een dag komt te liggen. In onze aanpak van deze serie staat voorop dat de postzegelvellen bij elkaar moeten passen, maar dat de studenten alle vrijheid krijgen om hun creativiteit te ontplooien. Dat is een gezond spanningsveld. De bedoeling is om met een duidelijke en heldere vormentaal te werken, zodat de boodschap meteen duidelijk is. Zoals Anton Beeke ooit over een affiche zei: het ontwerp moet, pats, een klap in je gezicht geven. Dan heb je de volle aandacht. Met als resultaat dat de rituelenpostzegels een positieve en optimistische uitstraling hebben gekregen, met heldere vormen, aardse kleuren en typografisch een verbindend lettertype. Het positieve karakter past goed bij het versturen van post. Dat gaat in essentie ook om aan elkaar denken en voor elkaar zorgen.”
Het ontwerp van de postzegelserie New Dutch Design is het resultaat van een onderwijsproject binnen de opleiding Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle. PostNL werkte al eerder met Nicole Uniquole en ArtEZ samen aan 2 postzegelontwerpen: de uitgifte Het compliment (2023) en de uitgifte 250 jaar koning Willem I (2022). Anje Jager, docent Graphic Design bij ArtEZ, was nauw betrokken bij de totstandkoming van de serie New Dutch Design. “Aan het ontwerp van de postzegels is door 20 studenten uit het 2e jaar gewerkt, in groepjes van wisselende samenstelling. Dat husselen werkte goed, want zo kwam er steeds nieuwe energie in de teams. De studenten hebben zelf na een brainstorm het thema ‘vieren’ gekoppeld aan rituelen als gemeenschappelijke noemer. Ik was blij verrast door het niveau en door de onbevangenheid waarmee zij alle ideeën hebben ontwikkeld en uitgewerkt. Vanuit de school bekeken was het belangrijk om iedereen betrokken te houden en iedereen zijn eigen rol te laten vervullen. De studenten kregen daarbij alle vrijheid om te spelen en te ontdekken. Eigenlijk hebben zij opgetreden als een groot ontwerpbureau waarbinnen alle disciplines intensief samenwerken om het beste resultaat te bereiken.”
ONTWERP – MUZIEK MAKEN
Het ontwerp van het postzegelvel New Dutch Design – muziek maken is gemaakt door de studenten Lillian Löhrer, Maartje Louwers, Rémon Westendorp en Tinka Leeuw. Voor het grid (typografie e.d.) waren hun medestudenten Chantal Idzerda, Jolijn Bos en Maureen Ketting verantwoordelijk. Net als alle andere postzegelontwerpen voor de serie New Dutch Design is hun ontwerp het resultaat van een onderwijsproject van ArtEZ in samenwerking met curator Nicole Uniquole. De betrokken studenten maakten het ontwerp tijdens het studiejaar 2023-2024, in het 2e jaar van hun opleiding Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle. Alle 2e-jaarsstudenten waren bij dit ontwerp voor de postzegelserie betrokken. Binnen ArtEZ zijn de studenten begeleid door Marijke Meester en Anje Jager, respectievelijk hoofd en docent Graphic Design.
Rollercoaster
Maartje Louwers maakte namens haar team het definitieve ontwerp van New Dutch Design – muziek maken af. De 4 studenten in het team werkten eerst allerlei ideeën uit rondom de onderwerpen ‘seizoenen’ en ‘levensfasen’. “Het was echt een rollercoaster”, vertelt zij. “We hebben ontzettend veel geschetst en we gingen alle kanten op. Dat was een hele productieve fase, waarin we elkaar stimuleerden om intensief samen ideeën te ontwikkelen. Toch kwamen we met ‘seizoenen’ en ‘levensfasen’ er niet goed uit, het werd te complex. Op een gegeven moment kozen we voor het onderwerp ‘dansen’ omdat we vanuit dat thema veel vrijere vormen konden maken. Dat werkte heel goed. Uiteindelijk koos PostNL 2 ontwerpen met het dansmotief om verder te ontwikkelen: de postzegels over dansen die in september uitkomen en de postzegels over muziek maken die nu zijn verschenen. Die muziekpostzegels waren oorspronkelijk dus ook danspostzegels, maar in de loop van de tijd hebben we daar muziekinstrumenten aan toegevoegd.”
Versimpelen
In de uitwerkfase is het ontwerpconcept voor de postzegels over muziek maken gehandhaafd, maar toch is er heel veel veranderd, legt Maartje Louwers uit. “Het ontwerp zoals we dat aan PostNL presenteerden, zat vol met details. In de lessen van docent Ernst Bernson ben ik het gaan vereenvoudigen. Dat is niet in één keer gelukt, want ik vond het in het begin wel lastig om alles los te laten. Ernst zei dan steeds als ik hem een volgende versie voorlegde: maak het nog simpeler. En dat is gebeurd tot we allebei tevreden waren. Tegelijkertijd zijn ook andere aspecten in het ontwerp aangepast om beter aan te sluiten op de andere postzegelontwerpen uit de serie. Daarvoor heb ik met name gekeken naar de eerder verschenen koffie- en theepostzegels, naar de poppetjes met de ronde hoofden.”
Muziekplein
Alle 4 de postzegelvellen in de serie New Dutch Design zijn op een gegeven moment aangepast aan het basisstramien dat door medestudenten voor de serie was ontworpen. “Dat was een fase waarin alle teams intensief met elkaar hebben overlegd”, zegt Maartje Louwers. “We hebben samen heel kritisch gekeken om te beslissen over wat wel en wat niet zou werken. Zo hebben we bijvoorbeeld getest of we het beeld op de postzegel met een witte rand konden kaderen. Dat werkte niet, dus dat verdween weer. Uit het kleurenpalet dat weer andere studenten hadden samengesteld, hebben we als team verschillende kleuren uitgeprobeerd, ook voor de achtergrond van de muziekpostzegels. Ooit was die roze, later paars, toen werd het royal blue en uiteindelijk hebben we de keuze laten vallen op de hemelsblauwe achtergrondkleur. Deze mooie hemelse kleur past ook bij de locatie waar de mensen op de postzegels muziek maken. Ik wilde de sfeer van buiten tonen. Als een groot plein waar iedereen welkom is om samen muziek te maken.”
Divers en inclusief
In de illustraties van Maartje Louwers is diversiteit vanzelfsprekend. “In mijn allereerste schetsen stond bijvoorbeeld al de vrouw in de rolstoel, want dat mag geen belemmering zijn voor dansen of muziek maken. Vanwege het inclusieve karakter heb ik geen echte huidtinten gebruikt, maar oranje als donkere tint en geel als lichte. Ook de kapsels lopen uiteen, van een knotje en een vlecht tot natural hair. Ik heb instrumenten gekozen met verschillende vormen, van contrabas tot gitaar en van een trommeltje tot een tamboerijn. Dat laatste instrument was overigens een idee van Nicole Uniquole die ons namens PostNL begeleidde. Ook de posthoorn op de velrand heb ik niet zelf bedacht, dat was een suggestie van mijn moeder. Natuurlijk heb ik uitgebreid onderzocht welke houdingen mensen innemen als zij een bepaald instrument bespelen. Ik heb verschillende posities uitgeprobeerd en daar dan abstracte versies van gemaakt. Zelf ben ik helemaal niet muzikaal, dus dat moest ik wel goed nazoeken.”
Expressieve sterren
Opvallend in de illustraties op de postzegels zijn de door Maartje Louwers getekende sterren. “Die zijn best expressief”, zegt ze. “Ze passen heel goed bij de stijl die ik heb toegepast, heel kleurrijk en maximalistisch. Daar houd ik van. Zo ben ik een liefhebber van het werk van David Hockney en Hilda af Klint. Ik teken gewoon heel vaak sterren. Wel heb ik nog geëxperimenteerd met muzieknoten, maar dat was te veel een cliché. Sterren zijn mooie symbolen, ze geven energie en extra dynamiek aan de beweging in het tafereel. Ook heb ik ze toegepast om het volume van de gemaakte muziek weer te geven. Het is al met al een vrolijk ontwerp geworden. Dat past wel bij mij. Daarom kijk ik ook graag naar kinderpostzegels. Het leven is vaak al dramatisch genoeg. Dus als het niet moet, hoef je niet altijd serieuze keuzes te maken.”
ONTWERP – GRID
Bij een postzegelserie hebben de verschillende uitgiften doorgaans dezelfde kenmerken, bijvoorbeeld als het om de typografie of het basisstramien gaat. Bij het ontwerpproject voor de postzegels New Dutch Design was een apart team studenten verantwoordelijk voor dit ‘grid’, zo legt Maureen Ketting uit, die samen met Jolijn Bos en Chantal Idzerda in het grid-team zat. “Onze taak was de eenvormigheid tussen de verschillende postzegels te bewaken, bijvoorbeeld voor de positie van de beeldelementen op de postzegels en de velrand. Aan de hand van boeken uit de mediatheek hebben we eerst allerlei voorbeelden bestudeerd en we zijn daarna gaan schetsen. Ieder voor zich, terwijl de andere teams bezig waren hun postzegels te ontwerpen.”
Eigen lettertype
Om een eigen karakter aan de serie te geven, maakten de leden van het grid-team een eigen lettertype. “Ook dat deden we ieder voor zich”, aldus Jolijn Bos. “In overleg met de klas – en met goedkeuring van de docenten en PostNL – is de letter van Maureen gekozen. Haar letter past echt het beste bij de opdracht. Zij had een grid van 4 x 4 gemaakt om het thema ‘vieren’ ook letterlijk in de afmetingen te vertalen. Het zijn vloeiende letters die naar elkaar toekomen, net zoals mensen naar elkaar toekomen als ze iets te vieren hebben. De letter heeft daarom de naam Vier gekregen. De 2e letter, de LTR Limited Grotesque van de Nederlandse letterontwerper Erik van Blokland, is wat speelser als tegenwicht voor de blokkige vormen van Maureens letter.”
Randvoorwaarden velrand
Op de postzegels staan Nederland en 2025 verticaal vermeld, afwisselend links en rechts. Maureen Ketting: “Daardoor kregen de teams zo veel mogelijk ruimte voor hun designs, zonder dat hun illustratie en de typografie met elkaar zouden botsen. Tussentijds stuurden wij onze voorstellen steeds rond voor feedback om te horen of onze aanpak paste bij de ontwerpideeën van de andere teams. Waar nodig pasten of zij hun ideeën aan of wij de onze. We hebben ons ook beziggehouden met de randvoorwaarden voor de velrand, zoals de plek van de titel, het logo en de verplichte mededelingen. De verdere invulling van de velrand namen de teams zelf voor hun rekening. Aan het eind hebben we nog gekeken of een patroon in de achtergrond van de velrand zou werken, maar dat werd te druk.”
Kleine verhaaltjes
De 4 uitgiften van New Dutch Design dit jaar hebben elk hun eigen uitstraling gekregen, maar horen duidelijk bij elkaar, dankzij het werk van het grid-team en door het gemeenschappelijke kleurenpalet. “In de ontwerpen zelf zitten ook overeenkomsten”, zegt Jolijn Bos. “Op elk postzegelvel keert bijvoorbeeld wel een cirkel terug als het hoofd van een personage. Je kunt de illustraties zien als kleine verhaaltjes die in elkaars verlengde liggen. Bijvoorbeeld over een student aan ArtEZ die ’s ochtends opstaat, koffie of thee drinkt, de straat opgaat, bekenden en vrienden groet, ’s middags met anderen muziek maakt en ‘s avonds gaat dansen.”
Over de studenten
Chantal Idzerda (Putten, 2003), Jolijn Bos (Oss, 2002), Lillian Löhrer (Bergen op Zoom, 2002), Maartje Louwers (Emmeloord, 1997), Maureen Ketting (Almere, 2002), Rémon Westendorp (Enschede, 2001) en Tinka Leeuw (Meppel, 2005) werkten aan de postzegelontwerpen voor New Dutch Design tijdens het studiejaar 2023-2024, in het 2e jaar van hun opleiding Graphic Design aan ArtEZ in Zwolle.
Over Anje Jager
Anje Jager (Zuidlaren, 1977) volgde een lerarenopleiding tekenen aan Windesheim in Zwolle en studeerde vervolgens communicatie en grafisch ontwerpen aan Academie Minerva in Groningen. Na haar afstuderen vertrok zij naar Berlijn waar zij bij verschillende ontwerpbureaus werkte. Sinds 2007 is zij actief als zelfstandig illustrator, grafisch ontwerper en art director, met opdrachtgevers als Monocle Magazine, Marc O’Polo, Die Zeit, Süddeutsche Zeitung, NRC, Harper’s Bazaar en Dutch National Ballet. Anje Jager heeft onder meer lesgegeven aan de Merz Akademie in Stuttgart, de Universität der Künste Berlin en Edinburgh College of Art. Sinds begin 2023 is zij als Graphic Arts Teacher verbonden aan de ArtEZ University of the Arts in Zwolle.
Over Marijke Meester
Marijke Meester (Purmerend, 1964) is sinds 2017 hoofd Graphic Design bij ArtEZ, University of the Arts in Zwolle. In 1992 richtte zij Meester Ontwerpers op, een ontwerpbureau in Amsterdam met veel ervaring in strategie, communicatie en complexe uitdagingen. De vaste kern bestaat uit Marijke Meester en Soejon Pet, aangevuld met een flexibel netwerk professionele specialisten op het gebied van communicatie en ontwerp. Meester volgde de lerarenopleiding HBO in Amsterdam (tekenen en handvaardigheid) en een opleiding grafisch ontwerpen aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) waar zij cum laude afstudeerde.
Over Nicole Uniquole
Nicole Uniquole (Amersfoort, 1968) ontwikkelt spraakmakende tentoonstellingen op historische locaties, waarin zij hedendaags design combineert met 17e-eeuwse kunst. Uniquole is onder meer bekend van de tentoonstellingen Design & Dynastie, 250 Jahre Hofleben Oranien Nassau in Fulda (2022), Royal Showpieces in Paleis Het Loo (2014/2015) en Dutch Design – Huis van Oranje in Paleis Oranienbaum (2012). Zij is daarnaast initiator en oprichter van Masterly – The Dutch Pavilion dat elk jaar te zien is tijdens de designbeurs Salone del Mobile in Milaan. In 2021 won Nicole Uniquole de publieksprijs van Harper’s Bazaar als Woman of the Year voor haar onvermoeibare inzet voor de hedendaagse kunstsector. Tegenwoordig is zij als creative director verbonden aan Paleis Soestdijk. Die verbintenis leidde al tot de tentoonstellingen Vrouwen van Soestdijk (2023) en Schitteren op Soestdijk (november 2024-maart 2025).
VERKOOP/GELDIGHEID
De postzegels New Dutch Design – muziek maken zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij het postkantoor in de Bruna-winkels en via www.postnl.nl/bijzondere-postzegels. De postzegels zijn ook telefonisch te bestellen bij de klantenservice van Collect Club op telefoonnummer 088 – 868 99 00. De geldigheidstermijn is onbepaald.
WAARDE
Op deze postzegels staat waardeaanduiding 1, bedoeld voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De prijs per vel van 6 postzegels is € 7,26.
TECHNISCHE GEGEVENS
Postzegelformaat 40 x 30 mm
Velformaat 122 x 170 mm
Papier normaal met fosforopdruk
Gomming gegomd
Druktechniek offset
Drukkleuren cyaan, magenta, geel en zwart
Oplage 75.000 vellen
Verschijningsvorm vel van 6 postzegels in 2 verschillende ontwerpen
Waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland
Ontwerp Nicole Uniquole in samenwerking met Chantal Idzerda, Jolijn Bos, Lillian Löhrer, Maartje Louwers, Maureen Ketting, Rémon Westendorp en Tinka Leeuw (studenten Graphic Design aan ArtEZ, University of the Arts, Zwolle)
Drukkerij Cartor Security Printers, Meaucé La Loupe, Frankrijk
Artikelnummer 450762
SAMENVATTING
Uitgifte: New Dutch Design – muziek maken
Uitgiftedatum: 11 augustus 2025
Verschijningsvorm: vel met 6 bijzondere postzegels in 2 verschillende ontwerpen, met waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland
Artikelnummer: 450762
Ontwerp: Nicole Uniquole in samenwerking met Chantal Idzerda, Jolijn Bos, Lillian Löhrer, Maartje Louwers, Maureen Ketting, Rémon Westendorp en Tinka Leeuw (studenten Graphic Design aan ArtEZ, University of the Arts, Zwolle)
COPYRIGHT © 2025 Koninklijke PostNL BV
