
Stoelmanseiland of Stoeli is een eiland (en het erop liggende dorp) op het punt waar de rivieren Tapanahony en Lawa samenvloeien in de Marowijne, die tevens de grensrivier met Frans-Guyana vormt. Het ligt in het ressort Paramacca aan de oostgrens van het district Sipaliwini. In 1962 memoreerde deze eerstedagenveloppe de opening van het bekende Hotel Torarica in Paramaribo en het Jungle Guesthouse Stoelmanseiland.
Stoelmanseiland is genoemd naar de officier Philip Samuel Stoelman die aan het einde van de achttiende eeuw vocht tegen de weggelopen slaven (marrons) onder leiding van Boni. Tijdens een recente herdenking van 265 jaar vrede van de marrons met de koloniale overheid heeft kapitein Johannes Njanfai, voorzitter van het Maroon Awarenes Platform Suriname gevraagd om de naam van Stoelmanseiland te veranderen. Volgens hem was Stoelman geen vriend van de marrons. Hij was een marronjager en opperbevelhebber van het Korps Zwarte Jagers. “President en vice-president, ik vraag u om de naam van dit eiland te veranderen. Het is een pijn voor de marrons dat iemand die onze voorouders niet liefhad, met een eiland wordt geëerd. Stoelman heeft vele van onze voorouders laten vermoorden,” aldus Njanfai. Hij stelde voor het eiland te vernoemen naar een van de maronstrijders , zoals Boni of Boston Bendt. “Boni was geen vijand van de overheid, hij kwam juist op voor zijn mensen. Boston Bendt was de enige die kon lezen en schrijven en schreef brieven aan de koloniale overheid”, lichtte Njanfai toe, die daarna opnieuw de kwestie van de grondrechten van de marrons onder de aandacht bracht.
Stoelmanseiland is niet over de weg te bereiken. Tot in de jaren ’50 was de enige mogelijkheid Stoelmanseiland te bereiken per korjaal over de rivier vanuit Albina. Vanaf eind 1955 werd er een telefoonverbinding met Paramaribo opgezet, waardoor het eiland ook beter bereikbaar werd. Na opening van het ziekenhuis werd de Stoelmanseiland Airstrip aangelegd en konden patiënten snel naar Paramaribo worden gevlogen voor verdere hulp.
In opdracht van de Evangelische Broedergemeente Suriname (EGBS) werd door de architect ir. P.J. Nagel het Johannes King Hopitaal aangelegd. Het ziekenhuis is vernoemd naar Johannes King (ca. 1830-1898), een bekeerde marron die de eerste zendeling in het gebied was en tevens de eerste schrijver in het Sranan. Het ziekenhuis vervult een belangrijke functie als regionale post voor een groter gebied in het binnenland van Sipaliwini. Het complex, dat bestaat uit een hospitaal, polikliniek en dokterswoning werd in 1956 geopend. In 1962 werd het uitgebreid met het Stoelmans Guesthouse aan de oever van de rivier, eveneens door Peter Nagel ontworpen.
Tijdens de Binnenlandse Oorlog had het Junglecommando van Ronnie Brunswijk er enige tijd zijn hoofdkwartier. Na de Binnenlandse Oorlog functioneerde alleen de polikliniek van het ziekenhuis nog. In de 21e eeuw is het een groot gezondheidscentrum dat wordt verzorgd door Medische Zending.
Bron: Wikipedia en Suriname Herald 12 oktober 2025
