door In de 13de eeuw stond in Diemen de Sint-Petrus parochie. De toenmalige Mariakerk stond bij het kerkhof Gedenk te Sterven, dat nog steeds in Oud-Diemen ligt. Na de hervorming week men uit naar Over-Diemen waar men een aan Sint Petrus gewijde schuilkerk inrichtte in een boerenschuur.
De naam Sint Petrus’ Banden verwijst naar het feest van de bevrijding van de apostel Petrus, dat op 1 september wordt gevierd. In het Bijbelboek Handelingen hoofdstuk 12 wordt beschreven dat de door Herodes gevangengenomen Petrus, die met twee banden (kettingen) was vastgeketend tussen soldaten, tijdens zijn slaap werd bezocht door een engel, die hem zei hem te volgen. De ketenen werden verbroken, de wachtposten gepasseerd, en de poort van de gevangenis ging vanzelf open. Op veilige afstand verdween de engel, en merkte Petrus dat het bezoek van de engel geen droom was, maar zich werkelijk had afgespeeld. De ketenen werden een cultus-object voor de vroege christenen en zijn nu nog te zien in de San Pietro in Vincoli-basiliek in Rome.
Eind 18de eeuw werd aan de Hartveldseweg 23 schuilkerk De Hoop gebouwd, ‘inverdan’, zoals vaker met rooms-katholieke schuilkerken: de voorgevel een paar meter achter de rooilijn. Rond 1900 werd De Hoop te klein en in 1910 werd de huidige Sint Petrus’ Bandenkerk met naastgelegen parochie gebouwd voor het in 1827 aangelegde kerkhof. De bouw had nog wel enige voeten in de aarde: De architecten M.J.E. Lippits en N.H.W. Scholte kregen de opdracht een kerkgebouw te ontwerpen dat 80.000 gulden mocht kosten. Zie het hierboven afgebeelde ontwerp op de persoonlijke postzegel. Het parochiebestuur vond het te duur en er moest 30.000 gulden bezuinigd worden. Dat leidde tot het ontwerp hieronder. De huidige kerk is dus naar dit aangepaste ontwerp gebouwd.
Beide architecten ontwierpen ook hotel Schiller aan het Rembrandtplein en voor de Roomskatholieke woningbouwvereniging Het Oosten ook woningbouwprojecten in de Indische Buurt en Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost en in de Vogelbuurt in Amsterdam-Noord.
In 1929 werd op het plein voor de kerk een groot Heilig Hartbeeld geplaatst. De Diemense kunstenares Ellen de Lange maakte in 2006 deze pentekening in Oost-Indische inkt, waarop het beeld zichtbaar is.
Op bovenstaande foto uit ca. 1920 zijn de kerk en parochie te zien. De tram, bijgenaamd de Gooische Moordenaar, rijdt over de nog stille Hartveldseweg, die later zou uitgroeien tot de drukke Rijksweg 1. Tot 1988 zijn er over deze A1 miljoenen reizigers langs de kerk, het meest markante gebouw van Diemen, gereden.
Op 8 mei 1945 reden de Canadese bevrijders over de Muiderstraatweg en Hartveldseweg richting Amsterdam en werden begroet door deze Diemenaren met op de achtergrond de Sint Petrus’ Bandenkerk. De foto van S. de Boer inspireerde de Diemense kunstenares Diana de Bruin in 2008 tot het maken van het schilderij ‘Vrij!’, dat ook is afgebeeld op onze persoonlijke postzegel.
Diana de Bruin liet zich nog een keer inspireren door de kerk en pastorie: vanuit haar werkkamer in haar voormalige woning maakte ze in 2018 dit schilderij ‘Diemerbrug’, met het zandschip Concordia op de voorgrond. Zie ook: www.dianadebruin.nl
Diemen inspireerde ook kunstenaars van buiten Diemen om hier te schilderen. In 1980 schilderde de Rietveldakademie-student René Tosari deze aquarel van de kerk. De gemeente Diemen kocht het kunstwerk aan. René Tosari is een van de bekendste en productiefste grafisch ontwerpers van Suriname geworden. Zie ook: www.renetosari.com
Verder schilderde de Amsterdamse kunstenaar Christiaan Hoogmoed ongeveer 20 taferelen in Diemen. In 1988 exposeerde hij deze en andere kunstwerken in het Diemense gemeentehuis. Hij verkocht goed, waardoor zijn schilderijen in particuliere, vaak onbekende handen verdwenen. Enkele zijn er nog in Diemen.
De pastorie van de Sint Petrus’ Bandenkerk is vanaf 2022 door Stadsherstel Amsterdam aangekocht en gerestaureerd. Eerder kocht en restaureerde Stadsherstel schuilkerk De Hoop. De kerk is eigendom van het bisdom in Haarlem.
De afgebeelde ansichtkaarten zijn in een setje van 10 verkrijgbaar voor 5 Euro. Meer inlichtingen bij De Zegelaars.
