door Tijdens onze clubavond op 10 januari 2023 is het eerste vel postzegels symbolisch aan Enith Brigitha en kunstenaar Patrick Mezas overhandigd. De voormalige zwemster Enith Brigitha spreekt nog steeds tot de verbeelding. Als klein meisje leerde ze zwemmen in zee bij haar geboorte-eiland Curacao. Op haar 15de verhuisde ze met haar moeder naar Amsterdam-Oost, waar ze ging zwemmen bij zwemvereniging het Y en trainen in het Sportfondsenbad.
In 1972 was ze de eerste Nederlandse zwemster die de 100 meter vrije slag binnen een minuut aflegde. Van 1972 tot 1979 was ze beste zwemster van Nederland. In totaal behaalde ze 21 zwemtitels. Ook internationaal behoorde Enith bij de top. Het viel op dat ze beter presteerde als ze geen concurrenten uit de DDR naast zich had.
Bij de wereldkampioenschappen zwemmen in 1973 en 1975 haalde ze eenmaal zilver (200 meter rugslag) en viermaal brons. Ze moest steeds de zwemsters uit de DDR voor zich dulden. Ook nam ze deel aan de Olympische Spelen van 1972 in München en van 1976 in Montreal. In Montreal haalde ze bronzen medailles op de 100 meter en 200 meter vrije slag. Ze was daarmee de eerste zwemmer van kleur die Olympische medailles behaalde. De Oost-Duitse Kornelia Ender behaalde op beide afstanden goud.
Na de val van de Berlijnse Muur bleken de vermoedens over dopinggebruik door DDR-sporters bevestigd te worden. Hun topprestaties waren behaald met stimulerende middelen die door de sportartsen waren toegediend. Sinds die tijd wordt er een discussie gevoerd of deze sporters alsnog gediskwalificeerd en hun medailles afgenomen moeten worden. In dat geval zou Edith Brigitha de gouden winnaar van 100 en 200 meter vrije slag in Montreal worden.
Kornelia Ender is als zwemster geëerd met twee postzegels. Op deze zegel van Mongolië uit 1976 is ze afgebeeld met de vier onterecht behaalde gouden medailles in Montreal. Op de zegel van Guyana uit 1991 is ze ook zwemmend afgebeeld ter gelegenheid van de 100 meter vlinderslag in 1976, waarvoor ze een van de vier gouden medailles kreeg. De ontwerper van Guyana heeft haastwerk geleverd en foutief Roemenië als herkomstland van Ender genoemd.
Van Enith Brigitha is geen postzegel verschenen. Wel is ze in 1972 duikend afgebeeld op de Nederlandse zegel ter gelegenheid van de Olympische Spelen, maar zonder naamsvermelding.
In oktober werd het standbeeld ‘Enith Brigitha Herrezen uit het water’ in het Lumièrepark in Almere onthuld. ‘Ik zie het als erkenning’, zo verklaarde Enith daar. Dat bracht onze club op het idee om haar te eren met een persoonlijke postzegel van dit beeld. Hoewel Edith niet in Diemen woont, is ze ruim 15 jaar werkzaam geweest als zwem-instructeur in het Duran-zwembad in Diemen-Zuid. Er werd contact opgenomen met Enith en Patrick Mezas, de maker van het beeld. Beide waardeerden het idee om een postzegel uit te geven. Later is daar een ansichtkaart aan toegevoegd.
Erkenning had Enith al eerder gehad. Ze is twee keer tot Sportvrouw van het Jaar gekozen. In 2017 heeft ze de Black Achievement Award ontvangen voor haar bijdrage als zwart rolmodel in de Nederlandse samenleving. Ook is haar naam opgenomen in de International Swimming Hall of Fame in Florida. Bij deze erkenning verklaarde ze: ‘Dit voelt als goud’, verwijzend naar de gouden plak die ze in 1976 in Montreal niet kreeg.
In 2020 is op Curacao een muurschildering van Jhomar Loaiza onthuld bij het naar haar vernoemde zwembad in het Sentro Deportivo Kórsou in Willemstad. Na haar Nederlandse zwemloopbaan was ze teruggekeerd naar Curacao, waar ze het zwemmen onder de jeugd heeft bevorderd. En daarna heeft ze nog veel jonge kinderen leren zwemmen in het Diemense Duranbad.
Wie meer wil lezen over de zwemloopbaan van Enith Brigitha kan terecht op www.lezenoverzwemmen.nl/enith-brigitha. en in haar biografie in boekvorm ‘Zwemmen in de schaduw van doping’
