Amsterdam 750 jaar

PostNL geeft op 2 januari 2025 het postzegelvel Amsterdam 750 jaar uit. De uitgifte is onderdeel van de viering van de 750e verjaardag van de hoofdstad. Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar en dat viert de stad een jaar lang. Op 27 oktober 2024 is de viering van start gegaan. Het postzegelvel Amsterdam 750 jaar is ontworpen door grafisch ontwerper Michiel Schuurman uit Amsterdam. Op de postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De prijs voor een vel met 5 postzegels is € 6,05.

Het oudste document met de naam Amsterdam erin dateert van 27 oktober 1275. In de 750 jaar oude akte verleent graaf Floris V van Holland tolvrijheid in zijn graafschap aan enkele honderden bewoners van ‘Amestelledamme’. De naam Amsterdam is afgeleid van de dam die in de 13e eeuw in de rivier de Amstel werd aangelegd, op de plek waar nu de Dam ligt. Kort na 1300 krijgt Amsterdam stadsrechten. Dankzij de haven en de Oostzeehandel ontwikkelt de nederzetting zich in de loop van de 15e eeuw tot de belangrijkste handelsstad van Holland. Met de val van Antwerpen in 1585 begint een grote bloeiperiode wanneer veel handelaren uit de zuidelijke Nederlanden naar het noorden verhuizen en Amsterdam het centrum van de wereldhandel wordt. In de loop van de 17e eeuw neemt de bevolking verder toe, waardoor Amsterdam uitgroeit tot een van de grootste steden van Europa. Dit leidt onder meer tot de stadsuitbreiding met de wereldberoemde grachtengordel.

Vanaf 1860 wordt Amsterdam een belangrijke industriestad. Rondom het centrum ontstaat een grote, moderne stad met 19e-eeuwse arbeiderswijken als De Pijp en de Kinkerbuurt en de chique Vondelparkbuurt. Later komen daar stadsuitbreidingen bij zoals Plan Zuid uit 1917, Nieuw-West na 1945, Buitenveldert na 1958 en de Bijlmer na 1966. In de jaren 1960 is Amsterdam brandpunt van de culturele revolutie. De jeugd keert zich met succes tegen de gemeentelijke plannen om oude wijken te slopen, snelwegen door de stad te bouwen en hoogbouw neer te zetten. In de jaren 1970 en 1980 gaat stadsvernieuwing hand in hand met krakersrellen. In de decennia daarna volgt onder meer de stedenbouwkundige ontwikkeling van de stadsranden, met onder meer het Oostelijk Havengebied, IJburg, Nieuw Sloten en de Zuidas.

De hoofdstad van Nederland viert haar 750e verjaardag een jaar lang, van 27 oktober 2024 tot en met 27 oktober 2025. De viering is een aaneenschakeling van honderden evenementen en bijzondere bijeenkomsten, waaronder het openingsconcert in de Ziggo Dome, de Amsterdamse musical Onze Jordaan, het allergrootste straatvoetbaltoernooi van Amsterdam, exposities in Amsterdamse musea en instellingen, De Grote Amsterdam Quiz, de ToekomstTiendaagse, bijzondere programma’s en activiteiten in alle stadsdelen en een groot feest op de ringweg A10 die op 21 juni 2025 geheel autovrij zal zijn. Het jubileumjaar wordt op 27 oktober 2025 op de 750e verjaardag van Amsterdam afgesloten met een groots feest.

Het postzegelvel Amsterdam 750 jaar telt 5 postzegels in 5 verschillende ontwerpen. Op elke postzegel is het getal 750 op identieke wijze beeldvullend opgenomen. Het getal heeft de vorm van een slingerend ononderbroken lint waarvan afwisselend de voor- of achterkant zichtbaar is. Aan het begin van het lint staan de 3 andreaskruisen uit het wapen van Amsterdam en het lint eindigt in een serpentinevorm. Iedere postzegel heeft een eigen kleurstelling en ook is het aantal kleurenbanen van het lint steeds anders (3, 5 of 6). In het getal 750 zijn de landsaanduiding Nederland, de waardeaanduiding 1 en het jaartal 2025 opgenomen. De sorteerhaak staat tussen de 5 en de 0 in. De perforatieranden van de zelfklevende postzegels lopen mee met de contouren van het getal 750. Alleen de verticale kleurenbanen van het wapen van Amsterdam lopen door op de velrand. Op die velrand staan 9 illustraties van serpentinevormen in kleuren die van de postzegels zijn afgeleid. Van de 9 serpentines kregen er 4 een perforatierand, zodat ze als zelfklevende sticker van het postzegelvel zijn los te halen. Linksboven op het postzegelvel staat de zogenoemde 750-slinger die de gemeente Amsterdam gebruikt om alle festiviteiten rondom de bijzondere verjaardag op te sieren.

Voor de typografie van de teksten is gebruikgemaakt van de Antique Olive van Roger Excoffon (1962-1966, Fonderie Olive/URW Type Foundry).

Het postzegelvel Amsterdam 750 jaar is ontworpen door grafisch ontwerper Michiel Schuurman uit Amsterdam. Schuurman woont en werkt niet alleen in de hoofdstad, hij is er ook geboren en getogen. “Mijn leven begon in het Burgerziekenhuis in Amsterdam-Oost aan de Linnaeusstraat. Verder heb ik overal in de stad gezeten, alle wijken verkend, vaak antikraak gewoond. Inmiddels woon ik alweer jaren in Oost, die buurt past toch het beste bij mij.”

Schuurman omschrijft Amsterdam 750 jaar als een omvangrijk onderwerp, in alle opzichten. “Groot en groots. Zowel de stad zelf als de geschiedenis en de cultuur. Daarom ben ik het onderwerp eerst van mij af gaan schetsen door beelden te maken op basis van allerlei associaties. Van de Jordaan tot de penoze, van het Waterlooplein tot de kraakcultuur. Maar alles wat ik liet zien, zei meer over wat er niet op staat dan wat er wel op staat. Hoe vat je 750 jaar stad samen? Daar heb je minstens een heel boek voor nodig. 50 jaar geleden kozen de ontwerpers van de postzegel toen over de viering van 700 jaar stad een foto van een groepje overstekende Amsterdammers. Een goede keuze voor een fragment, zo’n snapshot.”

Voor het ontwerp van zijn jubileumpostzegels nam Schuurman het feest als uitgangspunt. “De gemeente werkt met een overkoepelend logo voor de honderden festiviteiten. Die 750-slinger zie je linksboven op het vel staan. De lintvorm van deze slinger is de basis voor het ontwerp. Je ziet het in alle serpentinevormen terug en in het getal 750 dat uit één lang lint bestaat. Dat was overigens niet mijn eerste concept. Eerst heb ik lang gerommeld met de andreaskruisen uit het Amsterdamse stadswapen. Die probeerde ik in een gelaagd ontwerp te vatten alsof je door de kruisen heen terugkijkt in de tijd. Daar kwam ik niet goed uit; het was te veel en te complex. Als alternatief zijn nu de andreaskruisen gebruikt in de context van de kleuren van Amsterdam, als aanzet tot een zo groot mogelijk getal 750 in de vorm van een lint. Met dat grote getal peper je iedereen in dat het een jubileumjaar is. Met het lint en de serpentines laat je zien dat het feest is. Echt Amsterdams is dat het onbeschoft brede postzegels zijn. Die grote bek zit er wel in.”

Toen Schuurman eenmaal zijn concept had gewijzigd, ging het lopen. “Het schoot vooruit. In mijn werk kom je er vaak gaandeweg achter wat een ontwerp nodig heeft om het onderwerp tot leven te brengen. Het was fantastisch om mij uit te kunnen leven op het ontwerp van een paar cijfers. Dat is een wensdroom waar je als ontwerper niet vaak aan toekomt. De postzegels moesten swingen. De cijfers refereren enerzijds aan geometrische letters en anderzijds aan de krulletters op ramen van Amsterdamse cafés. Het zit er precies tussenin. Ik maak vaker geometrische patronen met slingerbewegingen, maar voor de eerste keer op dit formaat. Spannend.”

Michiel Schuurman wisselt regelmatig van ontwerpstijl en elke nieuwe stijl verkent hij tot in detail. “Mijn fixatie op dit moment is het slingerachtige met de racebaanelementen zoals je die in het getal 750 terugziet. Wat mij fascineert is de zwierigheid, de krommingen en de complexiteit die dat met zich meebrengt. Bij elke opdracht is het dan de kunst om mijn fixatie te verenigen met het onderwerp, in dit geval de viering van 750 jaar Amsterdam. Voor mij is dit ook de enige manier om ergens goed in te worden in de reis die ik afleg door de verschillende opdrachten heen. Door die opdrachten ontstaat ook altijd iets dat er anders nooit uit zou zijn gekomen. Ik gedij erbij als iemand zegt: ik wil dit graag, kun jij jouw draai eraan geven?”

Het feestelijke van het ontwerp van de postzegels Amsterdam 750 jaar keert terug in de kleurrijke patronen, ook gebruikt om het dominante rood en zwart uit het Amsterdamse stadswapen te verzachten. Schuurman: “Bij de keuze van de kleuren en van de volgorde heb ik vooral willen voorkomen dat je vlaggen zou kunnen herkennen. Amsterdam is een stad met op dit moment ruim 170 nationaliteiten. Daar past niet 1 vlag bij. Daarom heb ik mijn eigen mix gemaakt van primaire kleuren en mengkleuren die bij elkaar passen, of juist niet. Door de kleurcombinaties kreeg elke postzegel een eigen sfeer. Zo is de bovenste postzegel hardcore Amsterdams en verwijzen de kleuren van de onderste postzegel naar de stad als magisch centrum in de jaren 60.”

In het ontwerp van Schuurman zitten meer referenties, zoals de decoratieve elementen van de Amsterdamse School. “Als je zoals ik veel door de stad wandelt, struikel je over de beelden van Hildo Krop die zoveel bruggen heeft versierd. Ik deel zijn fascinatie voor het gebruik van geometrische vormen. In het ontwerp kun je verder een verwijzing zien naar tatoeages, met name naar de linten waarin vaak de naam van een geliefde staat. Het gaat mij niet om de tatoeages op zich, daar heb ik niets mee, maar om de vorm. Ook de rangschikking van de losse serpentines op de velrand verwijst daarnaar. Het postzegelvel lijkt daardoor op van die borden aan de muur van een tattoostudio, met tatoeages waaruit de klant kan kiezen.”

Voor de typografie koos Schuurman de Antique Olive, een letter uit de jaren zestig. “Mijn voorkeur voor dit font heb ik van Gerard Unger overgenomen, een van mijn leraren op de Gerrit Rietveld Academie. Hij was dol op deze letter. De Antique Olive is funky, vrolijk en op een gekke manier toch statig. Daardoor was het een perfecte match. De 1 uit het lettertype heb ik aangepast om die beter herkenbaar te maken. Het cijfer kreeg zelfs een schreef, toch weer dat Amsterdamse zwierige.”

Michiel Schuurman (Amsterdam, 1974) studeerde grafisch ontwerpen van 1998 tot 2000 aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag en van 2000 tot 2002 aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Sinds zijn afstuderen is hij als zelfstandig grafisch ontwerper werkzaam, onderbroken door de jaren 2012-2016 toen hij als designer voor textielfabrikant Vlisco uit Helmond actief was. De afgelopen jaren maakte Schuurman werk in opdracht voor onder meer Amsterdam Roots (festivalorganisatie), Block C (galerie), Lush Nederland (cosmetica), het Nieuwe Instituut (cultureel centrum), Nike (mode), Vlisco (textiel), de Volkskrant en Ymere (woningbouwvereniging). Naast zijn werk als ontwerper geeft Schuurman les aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Voor PostNL ontwierp Schuurman eerder het postzegelvel “Gewoontjes” (2019).

De postzegels Amsterdam 750 jaar zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar bij het postkantoor in de Bruna-winkels en via www.postnl.nl/bijzondere-postzegels. De postzegels zijn ook telefonisch te bestellen bij de klantenservice van Collect Club op telefoonnummer 088 – 868 99 00. De geldigheidstermijn is onbepaald.

Op deze postzegels staat waardeaanduiding 1, bedoeld voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. De prijs per vel van 5 postzegels is € 6,05.

Postzegelformaat 61,89 x 29,89

Velformaat 144 x 150 mm

Papier normaal met fosforonderdruk

Gomming zelfklevend

Druktechniek offset

Drukkleuren cyaan, magenta, geel en zwart

Oplage 115.000 vellen

Verschijningsvorm vel van 5 postzegels in 5 verschillende ontwerpen

Waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland

Ontwerp Michiel Schuurman, Amsterdam

Drukkerij Koninklijke Joh. Enschedé B.V., Haarlem

Artikelnummer 450161

Uitgifte: Amsterdam 750 jaar

Uitgiftedatum: 2 januari 2025

Verschijningsvorm: vel met 5 bijzondere postzegels in 5 verschillende ontwerpen, met waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland

Artikelnummer: 450161

Ontwerp: Michiel Schuurman, Amsterdam

COPYRIGHT © 2025 Koninklijke PostNL BV