Een van de minst bekende Diemense bedrijven is de Stichting 1940-1945, gevestigd aan Nienoord (Bergwijkpark). Landelijk heeft ze echter grote bekendheid gekregen als organisatie die na de Tweede Wereldoorlog tot doel had om hulp te bieden aan verzetsmensen in nood en aan familieleden van omgekomen verzetsmensen.
Direct na de oorlog was de stichting erg populair, waarbij met inzamelingsacties miljoenen guldens werden opgehaald voor maatschappelijke steun. Er werden zelfs Bevrijdingssigaretten verkocht waar een deel van de opbrengst naar de goede doelen van de Stichting ging. Zo was er geld voor maatschappelijk werkers voor gezinnen, voor mensen die werk zochten, vakanties, studiebeurzen en meer.
Tijdens de Koude Oorlog ontstaat er tumult in de stichting. De afdeling Groningen weerde communisten, tegen de zin van het hoofdbestuur. Dit wilde saamhorigheid uitstralen, terwijl sommige mensen door de rode dreiging anticommunistische sentimenten hadden. In jaren ’60 en ’70 kwamen de verschillende richtingen weer nader tot elkaar. Ondanks een paar relletjes, hielp de Stichting nog steeds veel mensen die aan het verzet gelieerd waren geweest. In de jaren ’70 begon de Stichting zich ook in te zetten voor andere slachtoffergroepen, waaronder Joden, burgerslachtoffers, mensen uit voormalig Nederlands-Indië en jongeren met een tweede generatietrauma.
De Stichting 1940-1945 wordt gesteund door de Stichting ARQ, dat wereldwijd het expertisecentrum is op het gebied van psychotrauma, waar gewerkt wordt aan preventie, behandeling en kennisdeling. Stichting ARQ is ook gevestigd op Nienoord, en heeft twee vestigingen in Oegstgeest: behandelcentrum ARQ Centrum ’45.
In het Amsterdamse Verzetsmuseum werd van 18 oktober 2024 tot en met 30 maart 2025 de tentoonstelling ‘Zorg voor het verzet’ over de Stichting 1940-1945 georganiseerd.
Voor meer informatie: www.st4045.nl en www.arq.org